Het is overigens de enige vorm van moeten die er op dat moment is.

Het is vrijdagavond en op één of andere manier maakt dat mij week en nostalgisch om de camino die ondertussen al twee maanden achter mij ligt. Als ik nu terugkijk naar de foto’s, denk ik dat ik gek was. Het te doen, eerder het opnieuw doen van. In mijn gezicht valt iets van leven te zien dat ik eigenlijk misschien te weinig zie als ik hier heel gewoon in België ben. Dan gaat het vervolgens rommelen in mijn hoofd, denk ik verder na, omdat ik dat nu eenmaal altijd doe; hoe dat zou kunnen komen? Zijn daar redenen voor? Ik dacht hetzelfde te denken toen ik terugkwam van Suriname. Dan kan je dat op twee manieren motiveren; ofwel ben ik van de te nostalgische soort dat steeds verlangt naar alles wat voorbij en alhoewel ik dat op bepaalde gebieden en vlakken soms wel eens heb, ben ik ook verdomd blij dat bepaalde dingen voor altijd verleden tijd zijn. Ofwel heb ik de ruimte buiten de comfortzone hard nodig om goed te weten en te voelen wat dat nu allemaal zou kunnen zijn: zo leven zoals ik het wil of zie, zoals ik denk dat bij mij past en dan ook vaststellen dat dat denken vaak afwijkt van alle soorten van verwachtingen rondom mij.

 Dan gok ik toch het laatste eigenlijk. Dan denk ik dat het misschien wel dat is wat een camino met je doet. Het biedt een vorm van perspectief op de meest banale dingen alsof je ze voor de eerste keer werkelijk kunt zien. Het gaat voorbij de schaamte die je hebt en de uitputting die je in een leven kan voelen. Als ik zo’n uitspraken al zou mogen doen. Het schudt wakker wat genegeerd werd en het laat tranen komen die je dacht verwerkt te hebben. En het allergekste is, dat het verdomd goed is zo diep en zo ver te durven gaan. Er is geen ontsnappen aan, geen vervloekte afleiding door telefoons, internet, familie, vrienden, afspraken, tijdstippen, deadlines. Het is dag na dag de meest fysieke inspanning leveren die zich vertaalt in blaren, spierpijn, koppijn, vloeken. En je meeneemt naar grenzen die je net leert kennen en vervolgens keihard overschrijdt. Omdat het niet anders kan. Omdat de weg er is en de kilometers afgelegd moeten worden. Het is overigens de enige vorm van moeten die er op dat moment is, terwijl het haastige Belgische leven doorspekt is met gigantisch veel moeten. Geluk zit daar écht in chocolade en blauwe luchten met opkomende zon. Niets is er vluchtig of morgen dan of ik heb geen zin. Het nu is gevuld met de juiste soort leegte die toelaat te voelen en de onuitgesproken uitnodiging om zonder reden, zomaar, gelukkig of ongelukkig te zijn. En dan opeens lijkt het allemaal te kloppen, zonder dat elke vraag een sluitend antwoord kreeg. 

Het zou bijzonder oneerlijk zijn die levens met elkaar te gaan vergelijken en toch vind ik dat we hier meer onderweg zouden moeten zijn. In de zin van verder durven te staan dan zekerheden en gewoontes, meer te durven zeggen en vragen dan die gewone woorden: alles goed, ja en met jou?, voller te gaan leven in functie van heel gewoon wat is zonder dat vol te proppen met oneindig verlangen. Voor het ooit, waar de dromen van de toekomst stoffig worden onder alle vervlogen vandaags.  Ik bedoel maar, het is aan u. Het leven, de keuzes, de kansen, de mislukkingen. Maar dan ook, ik vind dat. U moet er vooral het uwe van denken.